Toreneindspel

door Paul Batenburg, 31 oktober 2021


Jammer genoeg krijg ik toreneindspelen vaak pas op het bord als ik nog maar weinig tijd over heb en dan is een foutje snel gemaakt. Afgelopen vrijdag speelde ik met wit voor de Coppa tegen David van Heusden. Zoals vaker in onze partijen werd het een toreneindspel dat lang duurde. Uiteindelijk hadden we allebei minder dan een minuut over. En toen er een zetherhaling ontstond dachten we allebei niet lang na (kon ook niet) en besloten we tot remise.

Maar thuisgekomen bleek de slotstelling veel interessanter dan gedacht. We hebben het een en ander overzien... Hieronder de slotstelling.


Na 67.Tb4+ Tb6 68.Ta4 Ta6 69.Tb4+ was het remise. Maar wit heeft natuurlijk een paar opties; 67.Txa6, 67.Txa3, 67.Tc4 en het gespeelde 67.Tb4. Als we deze zetten een voor een bekijken dan zien we een paar interessante, elementaire eindspelen:

1) 67.Txa6 Kxa6 68.f5 a2 69.f6 a1D 70.f7


En er is een eindspel van dame tegen pion ontstaan. De zwarte koning staat te ver weg en daarom kan zwart niet winnen. Maar dan moet wit wel de pattruc kennen. Die gaat bijvoorbeeld zo:
70...Dg7 71.Ke8 De5+ 72.Kd8 Df6+ 73.Ke8 De6+ 74.Kf8 Kb6
de zwarte koning komt één stapje dichterbij, maar het is niet genoeg.
75.Kg7 De7 76.Kg8 Dg5+ 77.Kh7 Df6 78.Kg8 Dg6+ 79.Kh8 Dxf7 pat!

2) 67.Txa3 Txa3


Er is een eindspel ontstaan van toren tegen pion. Ondanks dat de witte koning aan de goede kant staat (om de zwarte koning af te houden) is het niet genoeg. Zwart wint, bijvoorbeeld:
68.f5 Kc7 69.f6 Te3+! 70.Kf8 Kd7 71.f7 Tf3 72.Kg8 Ke7

3) 67.Tc4 a2 68.Tc1 a1D 69.Txa1 Txa1


En hier hetzelfde eindspel van toren tegen pion als in de variant met 67.Txa3. Zwart wint:
70.f5 Kc7 71.f6 Te1+ 72.Kf8 Kd7 73.f7 Tf1 74.Kg8 Ke7

4) 67.Tb4 Kc6!


Veel beter dan 67...Tb6 zoals in de partij werd gespeeld. Dit eindspel van toren plus pion tegen toren plus pion is gewonnen voor zwart. De witte toren moet de a-pion tegenhouden en wordt opgesloten op a1. En daarna kan de zwarte koning de witte f-pion veroveren:
68.Tb1 a2 69.Ta1 Kd5! 70.f5 Ke5 71.f6 Ta7+ 72.Ke8 Kxf6 en gewonnen voor zwart!